Etik Konular | İntihal

  • İntihal nedir?
    Kişinin, bir başkasına ait olan  bir çalışmayı ya da fikri kendisininmiş gibi sunmasına intihal denir. Eğer çalışmanızda bilerek ya da bilmeyerek başkasının fikirlerini kullanırsanız, kaynağınızı tam olarak belirtmemeniz durumunda intihal yapmış olursunuz.
     
  • İntihal hangi şekillerde karşımıza çıkar?
    İntihal bilerek ya da bilmeden gerçekleşebilir. Başka birine ait bir çalışmanın tümünü kendi çalışmanız gibi sunmanız, bir metinden uzun parçalar alarak bunları kendi sözleriniz ya da fikirlerinizmiş gibi kullanmanız, başkasına ait bir fikri ya da bir sözü doğru ve düzgün şekilde kaynak vermeden aktarmanız durumunda intihal yapmış olursunuz. Bu sebeple kullandığınız kaynaklara doğru bir şekilde referans vermeniz çok önemlidir (aşağıya bakınız).

 

 İntihalin pek çok türü vardır, bunlardan bazıları aşağıda belirtilmektedir:

➢ Yazara atıfta bulunmadan alıntı yapmak. Kullandığınız kaynaklardan bazı cümleleri alıntılayabilirsiniz fakat bunların alıntı olduğunu açıkça ifade etmeniz ve kurallara uygun şekilde kaynak belirtmeniz gerekir. Hocanız farklı bir tercih belirtmediği sürece American Psychological Association'ın (APA - 7. edisyon) öne sürdüğü kural ve uygulamalara uygun şekilde kaynak vermeniz gereklidir. APA 7 üzerine kapsamlı bir kaynak olarak şu bağlantıyı kullanabilirsiniz: https://owl.purdue.edu/owl/research_and_citation/apa_style/apa_formattin...
➢ Kopyala-yapıştır yoluyla internetten, kaynak göstermeden içerik almak. Çevrimiçi kaynaklardan yararlanılacağı zaman kaynağın güvenilir olup olmadığı da kontrol edilmelidir.
➢ Başka birisinin sözlerini ya da fikirlerini açımlayarak ya da özetleyerek kendinizinmiş gibi sunmak. İntihal yalnızca bir başkasının sözlerini olduğu gibi almak değildir, onların fikirlerini kendilerine atıfta bulunmadan kullanmak da intihal olarak kabul edilir. Bir yazarın fikirlerini kendi çalışmanızda açımlama ya da özetleme yoluyla kullanabilirsiniz fakat bu fikirlerin kaynağını belirtmeniz gerekir.
➢ Ortak çalışma yapıldığını belirtmemek de intihal olarak kabul edilir. Ödevinizi yaparken başka birinden yardım aldıysanız ya da ödevi ortaklaşa yaptıysanız bunu mutlaka belirtmelisiniz.
➢ Eski bir çalışmanızı yeniden sunmak da bir intihal türüdür. Daha önce yapmış olduğunuz bir ödevi, yeni bir ödevde kısmi olarak ya da bütünüyle yeniden kullanmak intihal olarak kabul edilmektedir.
➢ Çeviri yazılımları kullanmak da intihal kapsamına girebilir. Ödev yaparken, dersi veren öğretim üyesine bildirmeden çeviri yazılımları kullanmak intihal sayılır. Makine çevirisinin gözden geçirilerek sunulması bu durumu değiştirmez. 
➢ Bir sınıf arkadaşınızın çevirisini ya da daha önceden yapılmış başka herhangi bir çeviriyi, küçük değişiklikler yaparak kendi özgün çalışmanız gibi sunmak da intihal olarak kabul edilir.
➢ Yabancı bir dilde yazılmış bir metnin bazı kısımlarını çevirerek çalışmanızda kullanmak ve bunu kendi sözleriniz/fikriniz olarak göstermek de intihal olarak kabul edilir.

Lütfen aşağıdakilere dikkat edin:

  • Bildirimi yapılmayan ortak çalışmalar da intihal olarak değerlendirilir. Bir ödevde gerçekleştirilen herhangi ortak çalışma açık şekilde belirtilmelidir.
  • Daha önceden oluşturmuş olduğunuz bir ödevin yeniden gönderilmesi kişinin kendisinden intihalde bulunması olarak değerlendirilir ve bu durumdan kaçınılmalıdır.

 

Çeviri yaparken aşağıdaki akademik dürüstlük ihlallerinden de kaçının:

  • Bir sınıf arkadaşınızın çevirisinde veya daha önce yapılmış herhangi bir çeviride küçük düzeltmeler yapmak ve bunu kendi orijinal çalışmanız olarak sunmak.
  • Yabancı bir metinden alıntıları çevirip bunları kendi sözleriniz/fikirleriniz olarak çalışmanızda sunmak.

Belirli bir ödeve ilişkin talimatlarda açıkça belirtilmediği sürece, intihal düzenlemelerinin aşağıdakileri de yasakladığını varsaymalısınız:

  • Makine çeviri araçlarının kullanımı (düzenlenmemiş veya sonradan düzenlenmiş).
  • Metin oluşturucular ve başka sözcüklerle ifade etme uygulamaları (düzenlenmemiş veya sonradan düzenlenmiş) gibi otomatik içerik oluşturma araçlarının kullanılması.

 

Akademik etiği ihlal ettiği kanıtlanan herhangi bir öğrenci otomatik olarak söz konusu dersten kalacak ve diğer disiplin cezalarına tabi tutulabilecektir.

Farklı intihal türleri ile ilgili örnekler görmek isterseniz Oxford Üniversitesinin plagiarism rehberinde yer alan ‘Examples of Plagiarism’ kısmına bakabilirsiniz.

NOT: Kullanılan TÜM kaynaklara referans vermek gerekir. Aksi taktirde intihal yapmış sayılırsınız. Buna web siteleri, ders notları, resimler, şarkı sözleri, yayımlanmamış metinler, geçmiş çeviriler vb. dahildir.
 
  • İntihalden nasıl kaçınırım?
    Yazdığınız bir metinde, hangi fikirlerin size ait olduğunu, hangi kısımlarda başkalarının sözlerinden ve fikirlerinden yararlandığınızı açık ve anlaşılır bir şekilde belirttiğinizden emin olun. Bir fikrin size ait olduğundan emin değilseniz kesinlikle kaynak gösterin!

    Çalışmanızda kullandığınız kaynaklara doğru bir şekilde referans vermeyi öğrenmeniz son derece önemlidir. Bölüm programımızdaki bazı derslerde bu konuyla ilgili bilgi verilmektedir fakat internet üzerinden de çok sayıda ek kaynağa ulaşabilirsiniz. Özellikle Purdue Üniversitesinin Online Writing Lab sayfasında, akademik yazımda doğru şekilde kaynak verme konusunda kapsamlı bir rehber sunulmaktadır. Bunun yanı sıra aşağıda verilen kaynaklara da bakabilirsiniz.
     

  • İntihal yapılması durumunda ne olur?
    Bölümümüz ve üniversitemiz intihali son derece ciddiye almaktadır ve intihali tespit etmek için çeşitli yazılımlar kullanmaktadır. İntihal, yalnızca ödevinizden başarısız not almanıza ve/veya dersten kalmanıza değil disiplin cezasına çarptırılmanıza da sebep olacaktır. 
 
“Öğrenciler, tüm disiplinlerde her türlü akademik çalışmada değerlendirmenin sadece kendi çalışmaları üzerinden yapılacağının, başkasının fikir, öneri ve görüşlerini kaynak göstermeden, kısmen veya tümüyle kopyalamanın ve/veya çevirisinin suç olduğunun ve disiplin cezası alacağının bilincindedir.”
Öğrenci Hak ve Sorumlulukları,  Boğaziçi Üniversitesi 
 
 
Kaynaklar:
 
 
 
 

Son Güncelleme: 15:17:24 - 15.02.2024