Çeviribilim Lisans Programı

 

 

Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim Bölümü, Türkiye'nin yazılı ve sözlü çeviri dalında lisans düzeyinde eğitim veren ilk bölümü olarak Mütercim-Tercümanlık Bölümü adıyla 1983-84 öğretim yılında kurulmuş, 2004 yılında Çeviribilim adını almıştır.

 

Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim programının amacı, Türkçe ve İngilizce dil bilinci gelişmiş, her iki dilin kültürel özelliklerine hakim, çeviri dalında kuramsal ve eleştirel bilgi birikimine, aynı zamanda uygulama deneyimine sahip, İngilizcenin dışında en az bir yabancı dili daha çeviri yapabilecek düzeyde bilen, sosyal bilimler, siyaset bilimi, ekonomi, edebiyat, tarih gibi konularda alan bilgisiyle ve terminolojilerle tanışık yazılı ve sözlü çevirmenler yetiştirmektir. Bu bilgi ve becerilerle donanmış olan mezunlarımız, farklı sektörlerde ve araştırma alanlarında görev alabilmektedir. Lisans programının ilk üç yılında bütün öğrenciler ortak yazılı ve sözlü çeviri dersleri almakta, dördüncü yılda ise uzmanlaşacakları yazılı ya da sözlü çeviri alanında eğitim görmektedirler. 

 

Yazılı çevirinin edebiyat çevirisi (düzyazı çevirisi, şiir çevirisi, tiyatro oyunlarının çevirisi), edebiyat dışı metinlerin çevirisi (bilimsel ve teknik çeviri, sosyal bilimler ve insan bilimleri çevirileri, ticari metinlerin çevirisi, bilgilendirici metinlerin çevirisi), görsel-işitsel metinlerin çevirisi olmak üzere başlıca türleri vardır. Her çeviri türünün de kendine ait özellikleri ve sorunları bulunmaktadır. Bölüm öğretim üyelerimizin tüm bu konularda araştırma ve yayını bulunmaktadır. 

Bölümde verilen teknik çeviri, hukuk çevirisi, arkeoloji ve sanat metinleri çevirisi, sosyal bilimler metinleri çevirisi, görsel-işitsel çeviri, ekonomi çevirisi gibi derslerde, farklı metin ve çeviri türlerinde, öğrencilerin çeviri becerilerini geliştirmelerine imkân sağlanmaktadır. Ayrıca öğrencilere, çeşitli dallarda sahip oldukları art-alan ve terminoloji bilgilerini geliştirebilmeleri için üniversitenin diğer bölümlerinden ders alma olanağı sunulmaktadır. 

Bölüm ders programımızda, yazılı çeviri alanıyla ilgili olarak, Çeviri ve Çeviribilime Giriş I ve II, Çevirmenler için Türkçe, Çevirmenler için Bilişim Teknolojileri, Teknik Çeviri, Edebiyat Çevirisi gibi zorunlu derslerle birlikte Ekonomi ve Ticaret Metinleri Çevirisi, Hikâye ve Roman Çevirisi, Şiir Çevirisi, Görsel-İşitsel Çeviri, Şarkı Çevirisi, Sosyal Bilimler Metinleri Çevirisi, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Metinleri Çevirisi, Hukuk Çevirisi, Siyaset Metinleri Çevirisi gibi öğrencileri çevirinin çeşitli uzmanlaşma alanlarına yönlendiren seçmeli dersler sunulmaktadır.

 

Sözlü çevirinin diyalog çevirisi, ardıl çeviri ve eşzamanlı çeviri olarak üç yöntemi vardır. Gerçekleştiği ortamlar ise konferans çevirmenliği, toplum çevirmenliği, mahkeme çevirmenliği ve medya çevirmenliği olarak listelenebilir.

Kullanılan biçim olarak, eş zamanlı çeviri ve ardıl çeviri olarak ikiye ayrılan sözlü çeviri, çeviri yapılan bağlama göre de ikiye ayrılır. Bu alanlardan ilki olan toplum çevirmenliği, devletin resmi dil(ler)ini konuşamayan kişilerin kamu hizmeti sağlayıcılarıyla iletişim kurmasını ve böylelikle hukuk, tıp, eğitim alanındaki hizmetlerden, devlet hizmetlerinden ve sosyal hizmetlerden yararlanmasını sağlar. Özellikle mahkemelerde ve hastanelerde sıkça kullanılır. İkinci tür olan konferans çevirmenliği ise, uluslararası ilişkiler, siyaset, bilim ya da kültür gibi konularda yapılan konferanslarda ya da Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi gibi uluslararası kurumların toplantılarında yapılan çeviriyi ifade eder. Toplum ve Konferans çevirmenliği dışında kalan tüm alanlarda (örneğin ikili iş görüşmelerinde) kullanılan çeviriye de diyalog çevirisi denir.

Bölümümüz gerek Konferans Çevirmenliği gerekse Toplum Çevirmenliği alanında ülkemizde öncüdür. Konferans Çevirmenliği konusunda Türkiye’nin lisans seviyesindeki en köklü programına sahiptir. Toplum Çevirmenliği alanında ise, programına Türkiye’de ilk kez bu dersi koyan ve gerekli müfredatı geliştiren bölümdür. 

Bölümümüzde sözlü çeviri dersleri ikinci sınıfta başlamaktadır. Ders programımızda Sözlü Çeviriye Giriş ve Ardıl Çeviriye Giriş gibi zorunlu derslerin yanı sıra Toplum Çevirmenliği ve Eşzamanlı Çeviriye Giriş gibi seçmeli dersler de sunulmaktadır. Bu derslerde yüksek başarı gösteren öğrenciler, üçüncü sınıfı tamamladıklarında özel bir seçme sınavına tabi tutulmakta ve bu sınavı başarıyla geçen öğrenciler, dördüncü sınıfta konferans tercümanlığı alanında özel eğitim almaktadır.

 

 

---

Bu Bölüm, üniversitelerin çeviri eğitimi veren akademik programları için düzenlenmiş olan Phrase Academic Edition platformuna ücretsiz erişim hakkına sahiptir.